Historia
Działalność Zarządu Oddziału ZNP w Bytomiu w latach 1983-2004
Rok 1980 był burzliwy i niespokojny dla całej Polski. Czas
manifestacji, strajków, dyskusji, wielu tragicznych wydarzeń i wielu wzniosłych
poczynań. Powstał chaos polityczny, rządowy, związkowy, chaos wartości, w które
Polacy starali się wierzyć. Padały znane autorytety, wyćwiczone hasła i wszystko
to, co nazywano PRL - em.
Czas między sierpniem 1980r. i grudniem 1981r. był najtrudniejszym
okresem w historii ZNP. Można go podzielić na cztery etapy: pierwszy - od sierpnia
1980r XXXI Krajowego Zjazdu delegatów ZNP, drugi - od 15 października 1980r.
do 22 kwietnia 1981r. tj. do pierwszej części XXXII Krajowego Zjazdu delegatów
ZNP, trzecie - od 25 kwietnia 1981r. do drugiej części XXXII Zjazdu Delegatów
ZNP w Warszawie, czwarty od 12 czerwca 1981r. do wprowadzenia stanu wojennego
13 grudnia 1981r. i zawieszenia działalności Związku. Był także piąty okres
- to działalność Odrodzonego Związku Nauczycielstwa Polskiego od wiosny 1983r.
Pamięć ludzka jest zawodna, dlatego więc wiele spraw i zdarzeń
tkwi w przysłowiowej pomroce dziejów i gdy w odpowiedniej chwili nie zostaną
odnotowane fakty, nazwiska ludzi, okoliczności zdarzeń, to po latach okazuje
się, że wiele szczegółów czasem bardzo istotnych, ulatnia się z pamięci. Każdy
z tych okresów ma swój charakter i swoje wyróżniki.
Dziś podział ten ułatwia nam opis wydarzeń, które były udziałem
Oddziału ZNP w Bytomiu. Pierwsze po sierpniowe tygodnie, aż do 15 października
1980r. charakteryzują się wielotorowością. Dzieje się to w atmosferze dezorientacji
i nerwowości. Każdy dzień wnosi rewizję do funkcjonujących od lat schematów
myślowych i instytucjonalnych. Liczy się czas, by nadążyć z decyzjami za biegiem
wydarzeń, a nawet wyprzedzeniem ich.
Oddział ZNP w Bytomiu, podejmuje wyzwanie tego czasu. W ogniskach
Związku rozpoczęły się ożywione i konstruktywne dyskusje o roli i miejscu ZNP
dla ogółu nauczycieli i pracowników oświaty. Związkowcy wysuwali postulaty,
żądania. Istniały również fakty z przeszłości, które proces porozumiewania między
związkowcami utrudniały i hamowały. Doszło do rozłamu, powstała Solidarność
Nauczycielska "Nauka". Posiedzenie Plenarne Zarządu Oddziału i przedstawicieli
Ognisk z dnia 12 września 1980r. przyspieszyło tok prac przygotowawczych do
Zjazdu i wytyczyło kierunki działania. Od tej pory ważniejsze decyzje podejmowane
są wspólnie z kierownictwem Solidarności Nauczycielskiej "Nauka". Wspólnie
też wybrano delegatów na XXXI Krajowy Zjazd ZNP w Warszawie. Bytomscy delegaci
na Zjeździe ZNP byli bardzo aktywni i zgłosili wiele postulatów i wniosków.
Trzeba przyznać, że do tej pory nastroje członków Związku, tłumione prze ostatnie
lata podlegały dynamicznemu procesowi, radykalizacji. Obietnice i przyrzeczenia
przestały wystarczać, domagano się radykalnych zmian w ZNP.
ZNP wkroczył w Zjazd z nieukształtowaną strukturą wewnętrzną,
nie wszędzie zdołano reaktywować Zarządy Okręgów, ale wkroczył też z niezachwianą
wolą nawiązania do najlepszych tradycji reprezentowania interesów całego środowiska
nauczycielskiego, szkoły i wszystkich pracowników Oświaty i Wychowania. Z inicjatywy
Komisji Rządowej rozpoczęto 22 września 1980r. rozmowy z Komisją ZNP. W drugim
dniu obrad część Komisji oświadczyła, że reprezentują NSZZ - Solidarność Nauczycielską
i zażądała odrębnych rozmów. Od tego momentu rozmowy prowadzone były w dwóch
równoległych zespołach. 17 - go listopada 1980r. podpisano porozumienia. Był
to jednocześnie dzień największej klęski ZNP.
W trzeciej dekadzie listopada odnotowano największy odpływ
członków ZNP - także w Oddziale Bytomskim. I tu trzeba przyznać, że "Solidarność
Nauczycielska" z Bytomia była jedną z najaktywniejszych w województwie, jej
przedstawiciele zdecydowanie "zaznaczyli się" podczas rozmów z Komisją
Rządową.
W odmiennej atmosferze toczyła się druga część obrad XXXII
Krajowego Zjazdu ZNP. Zjazd aprobował Projekt Karty Nauczyciela, domagał się
poprawy warunków życia i pracy wszystkich pracowników oświaty. Także na tym
Zjeździe delegaci z Oddziału Bytomskiego byli aktywni, nauczyciele wysuwali
konstruktywne postulaty. Okres od dnia zakończenia XXXII Krajowego Zjazdu ZNP
tj. 12 czerwca 1981r. do 13 grudnia 1981r. charakteryzował się napięciem wokół
prac nad Kartą Nauczyciela oraz zaostrzeniem walk na płaszczyźnie politycznej
i międzynarodowej. Mimo wprowadzenia w dniu 13 grudnia 1981r. stanu wojennego,
nie zostały przerwane prace nad projektem Karty Nauczyciela, który 26 stycznia
1982r. przybrał postać Ustawy.
12 października 1982r. wychodzi uchwała Rady Państwa w sprawie
zasad i tworzenia organizacji Związkowych w Zakładach Pracy (Dziennik Ustaw
z 1982r. Nr 34 poz. 222). W uchwale tej zawarto min. następujące treści
.. Pracownicy
Oświaty i Wychowania oraz Szkolnictwa Wyższego mogą tworzyć Związek Zawodowy
o nazwie ZNP w
tj. w danej miejscowości i w danym zakładzie pracy. W związku
z tym już pod koniec grudnia 1982r. w Bytomiu, nauczyciele, byli związkowcy,
utworzyli grupę inicjatywną z następujących osób: kol. kol. Irena Janota, Edward
Jasiński, Janina Kucypera, Anna Madej, Wanda Wojtyla, Krystyna Runiewicz, Barbara
Boczej, Maria Nycz, Łucja Koj, Anna Pęksa. Grupa ta 22 stycznia 1983r. zwróciła
się z prośbą o zarejestrowanie ZNP w Bytomiu do Sądu Wojewódzkiego w Katowicach.
2 lutego 1983r. Sąd Wojewódzki w Katowicach Wydział I - Cywilny
postanawia wpisać do rejestru Związków Zawodowych w Dziale pod nr A - Nr Rej.
171/82, jako Związek Nauczycielstwa Polskiego, najpierw przy Wydziale Oświaty
i Wychowania w Bytomiu z siedzibą przy ul. 1 - go Maja 34.
Po otrzymaniu postanowienia Sądowego Komitet Założycielski
wystosował odezwę do wszystkich szkół i placówek oświatowych Bytomia dostarczając
jednocześnie opracowany statut ZNP (Oddziału Bytomskiego), by przystąpiono do
wyboru mandatariuszy na Konferencję Programowo - Wyborczą ZNP w Bytomiu. Termin
konferencji wyznaczono na dzień 28 marca 1983 roku w siedzibie Zespołu Szkół
Ogólnokształcących nr IV na Placu Sikorskiego o godz. 15.00. W Konferencji wzięło
udział 102 delegatów ze wszystkich szkół i placówek oświatowo - wychowawczych.
Konferencję otworzyła kol. Janina Kucypera członek Komitetu Założycielskiego
i były wieloletni prezes ZNP w Bytomiu. Przewodniczącym Konferencji został emerytowany
dyrektor V LO w Bytomiu kol. Stanisław Huk.
Po przyjęciu regulaminu wyborów i porządku konferencji przystąpiono
do wyborów kandydatów do władz ZNP. Zgłoszono 26 osób. W skład władz Odrodzonego
Związku w Bytomiu weszli kol. kol. Eugenia Lew - Prezes, Elżbieta Bachta, Barbara
Szlachetko i Roman Jopa jako wiceprezesi, Irena Janota - Sekretarz.
W początkowym okresie działalności było wiele trudności i
kłopotów z przejęciem majątku ZNP, otwarciem konta związkowego. Długo tez czekano
na pieczątkę związkową, bez której nie można było przeprowadzić żadnej operacji
finansowej. Przez półtora roku działalności Oddziału zarówno prezes jak i sekretarz
dzielili swoją pracę między Związkiem a Szkołą. Oddelegowanie do pracy związkowej
nastąpiło dopiero pod koniec kadencji związkowej.
We wrześniu 1983r. otrzymano do pomocy fachową siłę, sekretarkę
kol. Zofię Gorol - Przybylok, gdyż do tej pory wszelkie prace biurowe wykonywało
Prezydium Zarządu w miarę swoich umiejętności.
Pierwsze posiedzenie Zarządu Oddziału ZNP w Bytomiu odbyło
się 14 kwietnia 1983r. Zarząd składał się z 20 osób. Byli to: kol. kol. Eryka
Augustyn, Elżbieta Bachta, Maria Kielecka, Elżbieta Bramorska, Anna Cholewińska,
Józef Góra, Alicja Grzelak, Irena Janota, Roman Jopa, Edward Jusiński, Zofia
Kordyka, Eugenia Lew, Anna Madej, Henryk Malota, Danuta Nowak, Alicja Pokrywa,
Barbara Szlachetko, Marcela Wnuk, Czesława Widawska, Helena Morawiec.
Powołano też siedmioosobowe Prezydium Zarządu Oddziału jak
również sekcje: Emerytów i Rencistów Szkół Ogólnokształcących, Administracji,
Szkół Specjalnych, Przedszkolną i Szkół Zawodowych. Następnie powołano komisje:
socjalną, mieszkaniową, sportu i rekreacji.
Po wyborach można było Odrodzony Związek na nowo zarejestrować
w Sądzie Wojewódzkim w Katowicach w Wydziale I Cywilnym ds. Rejestracji Związków
Zawodowych pod numerem 517/sygn. Aktu I NS Rej. 171/82, jako samorządny, samofinansujący
się i samodzielny - niezależny.
Ta aktywna działalność Zarządu Związku spowodowała, że coraz
liczniej zgłaszali się nauczyciele i pracownicy oświaty z deklaracjami przynależności
do ZNP. Ludzie zaczynali na nowo ufać Związkowi, a działaczy podnosiło to na
duchu i mobilizowało do pracy. W międzyczasie zakończyły się wybory w sekcjach.
Kolejnym krokiem było ustalenie składek członkowskich. Zgodnie ze statutem,
ustalono 1% od poborów dla pracujących i 0,5 % dla emerytów. Ustanowiono także
zasiłki statutowe ze składek ZNP z tytułu zgonu członka i członka rodziny oraz
z tytułu narodzenia dziecka.
Ze względu na potrzeby środowiska nauczycielskiego powołana
została komisja mieszkaniowa, z którą związkowcy mogli kontaktować się i zasięgać
rad w celu szybszego otrzymania mieszkania. Bardzo oddanymi w tej pracy byli
kol. kol.: Anna Cholewińska i Roman Jopa. Praca w Związku była bardzo ciekawa,
ale i trudna i pracochłonna. W celu doradztwa w różnych zawiłych sprawach prawnych
Zarząd powołał prawnika, który raz w miesiącu w godzinach popołudniowych udzielał
porad - związkowcom.
Uzbrojeni w statut, prawnika, plan pracy, sekcje, komisje
i współpracę z innymi instytucjami zwłaszcza ze Spółdzielnią Mieszkaniową, Wydziałem
Lokalowym, Wydziałem Handlu, Wydziałem Oświatowym Urzędu Miejskiego itp. Przystąpiono
do powołania Ognisk pracy ZNP w szkołach, przedszkolach, liceach, szkołach zawodowych
i placówkach oświatowych pozaszkolnych. Dokonano wyborów prezesów ognisk i łączników.
Zaczęła się prawdziwa współpraca między Zarządem Oddziału a placówkami oświatowymi.
15 września 1983r. w MDK nr 1 w Bytomiu odbyło się zebranie
delegatów i zaproszonych gości w celu wybrania przedstawiciela z Oddziału ZNP
w Bytomiu na Konferencję Wojewódzką.
Na Konferencję Wojewódzką wybrano następujących kol. kol.:
Eugenię Lew, Irenę Janotę, Elżbietę Janochę, Sergiusza Karpińskiego, Edwarda
Jusińskiego, Stanisława Orszulaka, Józefa Kulikowskiego, Marię Błachno, Janinę
Konwicką, Elżbietę Burligę. Na zebraniu wybrano tez delegatów na Ogólnopolski
Zjazd Delegatów ZNP. Zostali nimi kol. kol.: Eugenia Lew i Roman Jopa.
Na konferencji okręgowej ZNP w Katowicach w dniu 22 września
1983r wybrano nowe władze Zarządu Okręgu. Prezesem Zarządu Okręgu Śląskiego
został kol. Jerzy Surman a z Oddziału Bytomskiego do Zarządu weszli: kol. kol.:
Stanisław Orszulak i Sergiusz Karpiński. Kol. Stanisław Orszulak pełnił również
funkcję Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej Zarządu Okręgu.
Zarząd Okręgu ZNP powziął uchwałę włączenia do Zarządu Okręgu
Prezesów Oddziałów dużych miast. W ten też sposób prezes Zarządu Oddziału ZNP
w Bytomiu kol. Eugenia Lew weszła również w skład Zarządu Okręgu, co spowodowało
lepszy przepływ informacji Okręg - Oddział i odwrotnie. W dniach 14 - 15 października
1983 roku kol. kol.: Eugenia Lew i Roman Jopa uczestniczyli w XXXIII Zjeździe
Ogólnopolskim ZNP w Warszawie. Wszyscy delegaci wyrazili wielką radość z powodu
reaktywowania Związku i odbudowy jego struktur.
Atmosfera Zjazdu była wyjątkowa. Zjazd uchwalił dokumenty
stanowiące podstawę działania ZNP, statut i program działania na lata 1983 -
1986r. Z zadowoleniem delegaci przyjęli zapowiedz realizacji Karty Nauczyciela.
Wybrano Prezesa Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego. Został nim
kol. Kazimierz Piłat oraz 45 członków Zarządu i 19 członków Głównej Komisji
Rewizyjnej. Ustalono, że Zarząd Główny liczyć będzie 103 osoby z tego 49 delegatów
będzie wybranych bezpośrednio na Konferencjach Okręgowych, 2 dla przedstawicieli
nauki, 2 dla SEiR i 2 dla Administracji.
Z wielką satysfakcją odnotowano fakt, że członkiem Zarządu
Głównego ZNP z Oddziału Bytomskiego został kol. Stanisław Wawrzyniak, który
w tej kadencji działał w Komisji Opiekuńczej.
Wrażenia ze Zjazdu delegaci przekazali na zebraniach z prezesami
Ognisk, konferencjach dyrektorów szkół, zebraniach SEiR itp.
Przystąpiono do reaktywowania działalności sportowej. Wśród
nauczycieli, odbywały się zawody w siatkówce, ping - ponga, szachach itp. Działalnością
sportową zajmowali się kol. Anna Madej i Henryk Malata.
Zaczęto też organizować wycieczki krajoznawcze i zagraniczne.
Wiele serca i pracy w organizowanie i prowadzenie wycieczek poświęciła kol.
Elżbieta Bramorska. Zarząd Oddziału we wrześniu 1983r. powołał w szkołach różnych
typów Społecznych Inspektorów Pracy. Szczególnie uroczyście obchodzono Dzień
Nauczyciela, który odbywał się w I L.O.
Prezes Okręgu ZNP Jerzy Surman odznaczył zasłużonych związkowców
Złotą Odznaką ZNP. Otrzymali ją następujący kol. kol.: Elżbieta Baltyn, Małgorzata
Banaś, Maria Bielecka, Barbara Greif, Teresa Jastrzębska, Stefan Kowalski, Genowefa
Kuczera, Krystyna Kurp, Eugenia Lew, Maria Łuczyńska, Janina Machelak, Alina
Pokrywa, Janina Wiśniewska, Genowefa Wołoszczuk. Zarząd zorganizował też spotkanie
z jubilatami z okazji 25 - lecia pracy pedagogicznej i związkowej, 62 jubilatów
otrzymało pamiątkowe zegarki.
Wszystkie uroczystości odbywały się w obecności władz oświatowych
i związkowych Miasta Bytomia. Wielkim przeżyciem dla władz i nauczycieli było
spotkanie z nauczycielami tajnego nauczania. Spotkanie uświetniono koncertem
muzycznym, kwiatami, dyplomami i paczkami. Zarząd dużo zainteresowania poświęcał
SEiR, która bardzo aktywnie działała. Organizował tez rokroczne imprezy choinkowe
dla dzieci związkowców wraz z paczkami i Mikołajem. Przy okazji zebrania sprawozdawczego
organizowano spotkania nauczycieli związkowców z władzami miasta, Prezydentem
Miasta, Inspektorem Oświaty i Wychowania oraz Prezesem Zarządu Okręgu ZNP. W
maju 1985r Towarzystwo Miłośników Bytomia ogłosiło komunikat o zgłaszaniu najbardziej
zasłużonych osób dla Miasta Bytomia.
Wysunięto kandydaturę kol. Heleny Morawcowej, przewodniczącej
SEiR. Z okazji 40 - lecia obchodów PRL, Towarzystwo Miłośników Bytomia przyznało
kol. Helenie Morawcowej Nagrodę Roku za trud pracy repolonizacyjnej, organizacji
szkolnictwa w Bytomiu po II - ej wojnie światowej i przekazywanie wiedzy humanistycznej
bytomskiej młodzieży.
Do ważnych wydarzeń 1985r. należały obchody 80 - lecia powstania
Związku Nauczycielstwa Polskiego. Fakt ten został wyeksponowany we wszystkich
szkołach, ogniskach i placówkach. Punktem kulminacyjnym był dzień 16 października.
Z okazji obchodów 80 - lecia ZNP i obchodów dnia Edukacji Narodowej. Zarząd
Oddziału ZNP w Bytomiu gościł władze okręgowe ZNP, Prezydenta Miasta oraz delegację
nauczycieli z NRD z Wittenbergii z Przewodniczącym Związku - Klausem Krupą.
Atmosfera była bardzo podniosła, wręczono wysokie odznaczenia państwowe i związkowe
oraz pamiątkowe medale z okazji 80 - lecia ZNP. Otrzymali je kol. kol.: Władysław
Świątek, Janina Kucypera, Helena Morawiec, Stanisław Rembisz, Stanisław Wawrzyniak,
Elżbieta Bachta. Jubileusz ZNP zmusił nauczycieli do refleksji i coraz więcej
napływało kandydatów do Związku. Osiągnięcia tego okresu, mimo dużych trudności
były bardzo duże.
Do Związku przybywa dużo nauczycieli młodych. W grudniu 1985r.
Oddział odnosi sukcesy w sporcie. Nauczycielska drużyna piłkarska - siatkowa
zdobywa II - miejsce w zawodach wojewódzkich.
W marcu 1986r. Zarząd Oddziału ponownie gościł delegację nauczycieli
z NRD, która zwiedziła nasze placówki oświatowe. Zostały nawiązane doświadczenia
związkowe i wymiana turnusów wypoczynkowych. Przedstawiciele Zarządu uczestniczyli
w wielu miłych spotkaniach, ale także żegnali wielu wybitnych nauczycieli i
oddanych ludzi organizacji związkowej między innymi wielkiego i skromnego człowieka
Włodzimierza Łetka.
Nie da się w kilku zdaniach ocenić osiągnięć Zarządu Oddziału
ZNP w Bytomiu w latach 1983 - 1986. Był to okres wielkich i małych spraw ludzi,
którym Związek pomagał, rozwiązywał ich problemy i dawał poczucie bezpieczeństwa.
W czasie tej najtrudniejszej kadencji Odrodzonego Związku, w Bytomiu Szombierkach
w dniach 24 - 25 listopada 1984 roku odbyło się I - sze Ogólnopolskie Spotkanie
Związków Zawodowych -powstało OPZZ. Historia lubi się powtarzać, bo również
w listopadzie 1945r. w Bytomiu odbył się I - szy po II - ej wojnie światowej
Krajowy Zjazd Delegatów ZNP. Na spotkaniu Związków Zawodowych w Bytomiu ZNP
zgłosił swój akces do OPZZ na zasadzie, że jest niezależnym, samorządnym, samodzielnym,
skonfederowanym w OPZZ związkiem.
W tej krótkiej kadencji Zarząd Oddziału ZNP w Bytomiu dokonał
bardzo wiele. Przede wszystkim zwiększył liczebność z 1000 osób w 1983r. do
2800 w roku 1986. Udzielał w miarę swoich możliwości pomocy materialnej, emerytom,
koleżankom samotnym, chorym. Rozpatrywał wiele spraw i pomagał w uzyskaniu mieszkań,
zorganizował wiele wycieczek krajoznawczych i zagranicznych. Kupował bilety
na spektakle operowe i teatralne, wysyłał do sanatoriów na leczenie profilaktyczne,
czy wczasy i wypełniał wiele innych działań statutowych i zwykłych - ludzkich.
Do ważnych osiągnięć Zarządu Oddziału należy zaliczyć przeprowadzenie
remontu siedziby Oddziału, poprzez malowanie, remont ścian, zakup mebli, wyposażenie
pokoju dla emerytów itp. Należało wygospodarować fundusze zważywszy na to, iż
siedziby Oddziału ciągle się zmieniały.
Działalność Zarządu oddziału w latach 1986 - 1990 to kontynuacja
rozpoczętych działań kadencji minionej. Prezesem Zarządu Oddziału został kol.
Roman Jopa. Do pomocy służyli mu wypróbowani działacze związkowi z trudnego
okresu, jak Anna Cholewińska, Elżbieta Bachta. Irena Janota, Sergiusz Karpiński
i wielu innych.
Bardzo aktywnie działały komisje - mieszkaniowa, socjalno
- bytowa, oświatowa, sportu i rekreacji, ochrony zdrowia i ochrony pracy. Nadal
też aktywnie działały sekcje, szczególnie Sekcja Emerytów i Rencistów. Na zebraniach
Zarządu poszerzonych o przewodniczące sekcji omawiano problemy nurtujące środowisko
nauczycielskie oraz innych pracowników oświaty. A były to: realizacja Karty
Nauczyciela, aktualne zadania, aktualne zadania pracy ideowo - wychowawczej
szkół i placówek oświatowo - wychowawczych, zadania ognisk związkowych w kampanii
wyborczej do rad narodowych, ocena zdrowotności dzieci i ocena służby zdrowia
przyszkolnej.
Do priorytetowych należały nadal sprawy: mieszkaniowe, statutowe
pracowników oświaty nie będących nauczycielami, odznaczeń państwowych i związkowych,
realizacja funduszu socjalnego działalność zdrowotnego, działalność socjalna,
pomoc kol. emerytom i rencistom, budżet Oddziału, działalność kulturalno - oświatowa
i turystyczna.
W dalszym ciągu współpracowano z organizacją nauczycielską
z NRD z Wittenbergii, wymieniano doświadczenia i turnusy wypoczynkowe. Oddział
Bytomski stale współpracował z Ośrodkiem usług pedagogicznych w Katowicach i
z jego działań prowadzone były w Bytomiu kursy językowe dla młodzieży i dorosłych,
kursy wychowawców kolonijnych gimnastyki rekreacyjnej i korekcyjnej. Zarząd
rozdzielał skierowania do sanatoriów wg ustalonych kryteriów, które w ilości
7 - 10 skierowań otrzymywał na kwartał z Zarządu Okręgu. Był to nikły procent
w stosunku do potrzeb. Z racji potrzeby i udzielania pomocy związkowcom Zarząd
powołał komisję, która opracowała regulamin zapomóg losowych ZNP. Rokrocznie
tradycyjnie już w Zespole Szkół Gastronomicznych z okazji Dnia Kobiet odbywały
się spotkania członków SEiR. Zarząd wyszedł też naprzeciw zgłaszanych wniosków
i zorganizował akcję "Witamina" sprowadzał po atrakcyjnych cenach owoce, warzywa,
ziemniaki, cukier i inne produkty i rozprowadzał wśród członków Związku. Była
to bardzo pozytywna akcja zwłaszcza dla emerytów i rencistów. Proponował też
rejonowe spartakiady dla nauczycieli, przyjmował zgłoszenia i organizował zawody.
W tej kadencji Zarząd przeżywał trudności z racji przełomu
polityczno - ustrojowego Kraju. Polska od 1989r. zaczęła budować demokrację.
Związek, a także Oddział Bytomski z tych meandrów politycznych wyszedł obronną
ręką, wręcz wzmocnił się, ponieważ był niezależny, samodzielny, samorządny i
samofinansujący się. Nie mniej sytuacja polityczna i gospodarcza Kraju spowodowała,
że Zarząd szczególnie zajął się działalnością Ognisk w szkołach, opieką nad
nauczycielami związkowcami sprawami związanymi z finansową i zawodową stroną
nauczycieli, pracowników administracji w szkołach i placówkach oświatowych.
Dyskusje i szkolenia związkowe dotyczyły zmian w zapowiedzianej reformie emerytalnej,
Karcie Nauczyciela oraz przekazywaniu funduszu socjalnego bezpośrednio do szkół
i placówek oświatowych. Przedstawiciele Zarządu Oddziału brali udział w licznych
konkursach na dyrektorów szkół. Był to okres wielu zmian tak pozytywnych jak
i negatywnych w szkolnictwie i procesie wychowawczym dzieci i młodzieży. Związek
miał pieczę nad tymi sprawami i starał się wspomagać i rozwiązywać trudne problemy
nauczycieli - związkowców.
Corocznie Zarząd współorganizował spotkania z nauczycielami
jubilatami z 25 - letnim stażem pracy zawodowej, z nauczycielami tajnego nauczania
starając się o to, żeby te spotkania wypadły uroczyście i z należnym im wydźwiękiem
wśród mieszkańców Bytomia. Propagował także aktywny tryb życia nauczycieli organizując
wycieczki rekreacyjne w Beskid Śląski i Żywiecki, historyczno - kulturalne do
Krakowa i Warszawy, zagraniczne do Budapesztu, Pragi czy zawody sportowe z siatkówki,
piłki nożnej, pływania.
Szczególnie aktywnie i efektywnie w kadencji 1986 - 1990 działali:
kol. Roman Jopa - Prezes Zarządu Oddziału ZNP w Bytomiu i członek Zarządu Okręgu
ZNP w Katowicach, kol. Sergiusz Karpiński - Wiceprezes Zarządu Oddziału ZNP
w Bytomiu, sekretarz i członek Zarządu Okręgu ZNP w Katowicach oraz członek
Zarządu Głównego ZNP w Warszawie, kol. Anna Cholewińska - Prezes Ogniska i Wiceprezes
Zarządu Oddziału ZNP w Bytomiu i inni.
Podsumowując tę kadencję należy z całą odpowiedzialnością
stwierdzić, że Zarząd Oddziału ZNP w Bytomiu wykonał sporo dobrej roboty tak
dla członków związku jak i nauczycieli niezrzeszonych, czego dowodem był wzrost
liczby związkowców.
Sytuacja w kraju ustabilizowała się. Związek okrzepł i wkroczył
w następna kadencję. Przed Zarządem Oddziału ZNP w Bytomiu stanęły nowe zadania,
nowe powinności i nowe wyzwania. Częściowo zmienił się skład Zarządu. Prezesem
Zarządu Oddziału został kol. Sergiusz Karpiński, a wiceprezesami kol. Roman
Jopa, kol. Anna Cholewińska, kol. Andrzej Lukosek. Doszli także nowi działacze
związkowi, którzy wspomagali prezesów w działalności Zarządu. Działali nadal
wypróbowani związkowcy jak kol.kol. : Barbara Szlachetko, Irena Janota, Elżbieta
Bramorska, sekretarka Zofia Gorol - Przybylok, czy przewodnicząca SEiR, kol.
Janina Szuberska. Specjalne miejsce w Zarządzie mieli także przedstawiciele
ZNP z miasta Radzionkowa.
Lata 1990 - 1994 dla Oddziału były nie tylko czasem kontynuacji
działań, statutowych, tradycyjnie związkowych rozpoczętych w poprzedniej kadencji,
ale także realizowanie nowych zadań postawionych przed związkiem. Był to okres
trudny także pod względem społeczno - politycznym. Związek, tak jak i inne organizacje
społeczno - polityczne włączył się w kampanię wyborczą do Sejmu, Senatu, prezydencką,
czy rad samorządowych. Najpierw był to okres przełomu lat 1989/90 a następnie
kampania wyborcza do Sejmu i Senatu w 1993r. Związek Bytomski nigdy nie stał
z boku w sprawach dotyczących Ojczyzny, regionu, miasta.
Zarząd Oddziału może poszczycić się szczególnym wyróżnieniem,
ponieważ z rekomendacji tegoż Oddziału ZNP w Bytomiu kol. Sergiusz Karpiński
został zgłoszony, a następnie przez wyborców wybrany posłem na Sejm RP w latach
1993 - 1997r. Jako poseł na Sejm reprezentował Bytom, nauczycieli całego województwa
katowickiego i aktywnie uczestniczył w nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela
oraz innych pracach. Jednocześnie był członkiem Prezydium Zarządu Okręgu ZNP
w Katowicach i Zarządzie Głównym ZNP w Warszawie. Kol. Sergiusz Karpiński prowadził
zarówno w Zarządzie Oddziału jak i na terenie województwa liczne szkolenia w
zakresie prawa pracy i prawa oświatowego, a także inne związkowe działania.
Wydał szereg poradników, z których skorzystało wielu nauczycieli w swoich sprawach
osobistych. Zarząd Oddziału pod jego kierownictwem rozwiązał wiele konfliktów
społecznych pracowników oświaty. Wspólnie z innymi działaczami opracował projekt
regulaminów pracy, wynagrodzeń pracowników niepedagogicznych, zakładowego funduszu
świadczeń socjalnych itp. Opracował też opinie dotyczące Kodeksu Pracy, Karty
Nauczyciela i ustawy o Związkach Zawodowych. Członkowie Związku, jak i nie zrzeszeni
nauczyciele zawsze mogli przyjść do Oddziału i uzyskać satysfakcjonującą pomoc
i poradę w sprawach zawodowych, socjalnych, finansowych.
Także kol. Roman Jopa bardzo aktywnie działał i w Oddziale
jako wiceprezes i jako wiceprezes Zarządu Okręgu w Katowicach, jako członek
Zarządu Głównego ZNP w Warszawie. Godnie reprezentował Oddział Bytomski i Okręg
Katowicki działając w Komisji Socjalnej i Ochrony Pracy w Zarządzie Głównym.
Ale codzienna działalność Oddziału w kadencji 1990 - 1994
uwidaczniała się w komisjach, szczególnie w komisji socjalno - bytowej, gdyż
potrzeby materialne z pauperyzowanych nauczycieli i pracowników oświaty były
coraz bardziej widoczne. Zarząd Oddziału udzielał wiele bezzwrotnych zapomóg
losowych oraz zapomóg na cele mieszkaniowe, zdrowotne, socjalne. Również Związek
miał stałą pieczę w zakresie ochrony pracy i zwolnień nauczycieli.
Cały czas Zarząd sprawował też nadzór nad PKZP. Komisja kulturalno
- oświatowa nadal zajmowała się organizowaniem imprez kulturalnych związanych
z różnymi uroczystościami, jubileuszami, spotkaniami okolicznościowymi itp.
Niestety w tym czasie zamarła działalność Klubu Nauczycielskiego,
który przez wiele lat był chlubą Oddziału Bytomskiego. Stało się to też za sprawą
dwukrotnej zmiany adresu siedziby Oddziału, i braku odpowiedniego lokum do działalności.
Definitywnie też oddzielono od nadzoru Zarządu bibliotekę ZNP, która od tej
pory zaczęła podlegać Bibliotece Pedagogicznej w Katowicach.
Sprawnie natomiast działała komisja sportowo - turystyczna.
Zorganizowała wiele wycieczek, szczególnie do Krakowa, do Teatru Starego na
spektakle teatralne. Wyjazdy te cieszyły się dużym zainteresowaniem wśród członków
związku i ich rodzin. Organizowano także wycieczki do Cieszyna i Cieszyna Czeskiego,
do Kopalni Zabytkowej w Tarnowskich Górach do Wisły i bliższe np. do Segetu.
Wyjazdy te były częściowo dotowane przez Oddział, a organizatorem i przewodnikiem
była kol. Elżbieta Bramorska. Nadal Zarząd organizował akcję "Witamina",
z której wiele rodzin nauczycielskich i pracowników oświaty a szczególnie emerytów
i rencistów skorzystało, kupując po bardzo niskich cenach warzywa, owoce i ziemniaki
na zimę.
Pod przewodnictwem kol. Janiny Szuberskiej aktywnie i z oddaniem
działała Sekcja Emerytów i Rencistów.
Nie można zapomnieć o tym, że członkowie Zarządu Oddziału działali także w wielu
organizacjach społeczno - politycznych. Szczególna, bardzo dynamiczna i wieloletnia
współpraca członków Zarządu Oddziału ZNP miała miejsce z Hufcem ZHP w Bytomiu.
Jednym z wielu działaczy związkowych, a także organizatorem
Bytomskiego Hufca tuż po zakończeniu II - ej wojny światowej był Józef Kwietniewski,
harcmistrz i pierwszy komendant. Przez wiele Hufiec Bytomski ZHP nosił jego
imię. Aktywnymi działaczami harcerskimi, harcmistrzami, instruktorami, drużynowymi
było wielu członków Związku, działających jednocześnie w strukturach Oddziału
ZNP w Bytomiu. Do nich między innymi należeli nieżyjący już kol. kol.: harcmistrz
Tadeusz Rembisz czy Lidia Jankowska, a obecnie kol. kol.: harcmistrz Renata
Rutkowska i harcmistrz Marian Czarnota. Pole współdziałania Zarządu Oddziału
z Hufcem Bytomskim było bardzo szerokie, począwszy od organizowania obozów i
biwaków harcerskich, wycieczek turystycznych, capstrzyków, alertów, imprez związanych
z historią Polski, harcerstwa czy Związku Nauczycielstwa Polskiego. Na wszystkich
uroczystościach związkowych harcerze bytomscy byli ważnymi gośćmi. Organizowali
też występy artystyczne dla nauczycieli, zwłaszcza dla emerytów i rencistów.
Trzeba też przyznać, że harcerstwo, tak jak w całym Kraju,
tak i w Bytomiu było związane z nauczycielami, gdyż komendantami hufca, instruktorami,
drużynowymi byli przeważnie nauczyciele, a Oddział Bytomski ZNP miał nad nimi
pieczę. Od 1945 do 1990 roku było to jedno z priorytetowych zadań Związku. Właśnie
w 1994r. Oddział Bytomski ZNP, za "Zasługi dla Hufca i Chorągwi" został
odznaczony "Złotą Odznaką ZHP". Było to szczególne uhonorowanie wieloletniej
wzajemnej współpracy.
Zbliżał się rok 1995, rok jubileuszu 90 - lecia ZNP i 50 -
lecia Oddziału Bytomskiego. Zarząd zaczął myśleć o odpowiedniej oprawie i uczczeniu
tych ważnych wydarzeń historycznych. Powołano komisję historyczną, która opracowała
program obchodów. Zaczęto gromadzić dokumenty, eksponaty, wspomnienia o zasłużonych
działaczach związkowych i nauczycielach z terenu Bytomia od 1945r. W związku
z tym założono księgę zasłużonych dla ZNP w Bytomiu. Przygotowano wnioski dla
zasłużonych związkowców w celu wyróżnienia ich Złotą Odznaką ZNP. Gromadzono
materiały, zdjęcia i prace plastyczne na wystawę z okazji jubileuszu. Przygotowano
krótką historię Oddziału ZNP w Bytomiu, oraz kilkanaście biogramów nauczycieli
związkowców do Encyklopedii ZNP woj. katowickiego. Tym działaniom wiele czasu
i serca poświęciła SEiR a szczególnie kol. Irena Anczarska - Smandek, która
z ramienia Oddziału weszła w skład Okręgowej Komisji Historycznej ZNP w Katowicach.
Komisją tą kierował kol. Jerzy Żur, z którego inicjatywy i starania zaczęto
przygotowywać I i II tom Encyklopedii ZNP woj. katowickiego.
Z przykrością należy stwierdzić, że powoli zaczęła zamierać
chęć organizowania sportowych rozgrywek wśród nauczycieli bytomskiej oświaty
i uczestniczenia w spartakiadach nauczycielskich województwa katowickiego. Zarząd
Oddziału wielokrotnie starał się reaktywować tak pożyteczną i integracyjną działalność
oświaty bytomskiej. Mimo niektórych potknięć i nie wszystkich zrealizowanych
celów. Zarząd Oddziału bardzo ciężko pracował, wykonywał czasami pracę ponad
swoje możliwości. Osiągnięcia tej kadencji były ogromne, szczególnie te, które
dotyczyły spraw pracy, wynagrodzeń, pomocy materialnej i zwykłej ludzkiej. Oddział
był dumny ze swych przedstawicieli we władzach związkowych i prac kolegi w Sejmie,
że tak godnie reprezentują nauczycieli, mieszkańców Bytomia i Województwa.
Na wiosnę 1994r. odbyły się następne wybory do Zarządu Oddziału
ZNP w Bytomiu. Wybrano 24 osobowe Prezydium Zarządu, Komisję Rewizyjną. Prezesem
Zarządu Oddziału w kadencji 1994 - 1998 został kol. Roman Jopa, wiceprezesami
kol. kol.: Sergiusz Karpiński, Anna Cholewińska, Andrzej Lukoszek, a sekretarzem
kol. Helena Herman. Był to okres wytężonej pracy dla całego Zarządu Oddziału.
Kontynuowano rozpoczęte prace. Wzmożono działania w komisjach, przede wszystkim
w komisji socjalno - bytowej, turystyczno - kulturalnej i historycznej. Ze skrupulatnością
zajmowano się sprawami statutowymi Oddziału. Jednak najwięcej czasu i pracy
poświęcono przygotowaniu się do obchodów 90 - lecia ZNP i 50 - lecia Oddziału.
Zaczęto realizować program obchodów. Ze zgromadzonych dokumentów przygotowano
księgę zasłużonych nauczycieli i związkowców dla Oddziału i Bytomskiej Oświaty.
Opracowano i wydano krótki rys historyczny Oddziału ZNP w Bytomiu od 1945r.
do 1983r. Zamieszczono kilkanaście biogramów zasłużonych związkowców z Oddziału
Bytomskiego w I tomie Encyklopedii ZNP woj. katowickiego, jak również kilka
opracowań dotyczących tworzenia się polskiej oświaty po II - ej wojnie światowej
w Bytomiu i powiecie bytomskim. Zorganizowano dwa jubileuszowe rajdy górskie
do Wisły - Czarnej; na Kubalonkę i Baranią Górę. Przygotowano na pamiątkę specjalny
proporczyk i dwa zeszyty piosenek turystycznych, wojskowych i biesiadnych. Dużo
czasu i pracy tym opracowaniom i przygotowaniom poświęciła kol. Irena Anczarska
- Smandek. Specjalnie zajęto się nauczycielami tajnego nauczania. Przygotowano
dla nich uroczyste spotkanie, obdarowując pamiątkowymi dyplomami, upominkami
i kwiatami a biogram kol. Heleny Morawiec nauczycielki TON i łączniczki AK z
terenu Zamościa ukazał się w "Głosie Nauczycielskim".
Dzięki kol. Andrzejowi Lukoskowi udało się także zorganizować
dwie wystawy obrazów i wycinanek w siedzibie Oddziału ZNP kol. Konrada Zwieryńczyka
i kol. Stanisława Witka. Odbyły się też uroczyste spotkania z jubilatami i odznaczonymi
Złotą Odznaką ZNP w Restauracji Myśliwska w Bytomiu, które zaszczycili przedstawiciele
władz Miasta Bytomia z wiceprezydentem i przewodniczącym Miejskiej Rady, a także
Prezes Zarządu Okręgu kol. Jerzy Surman. Z okazji jubileuszu ZNP Oddział Bytomski
zorganizował wiele różnych spotkań i wyjazdów dla swych członków.
Była to też kadencja bardzo aktywna. Członkowie Zarządu Oddziału
z zaangażowaniem włączali się w prace, organizowali też różne imprezy. Odbywały
się liczne wyjazdy rekreacyjne, wypoczynkowe, poznawcze. Prezydium Zarządu proponowało
dla związkowców zdrowy i aktywny wypoczynek. Zorganizowano wycieczki w Beskid
Śląski, turnusy wypoczynkowe na Roztocze i do Świnoujścia, oraz wycieczki tradycyjne
do Cieszyna oraz cykliczne wyjazdy do Krakowa na spektakle teatralne do Teatru
Starego. Odbyły się tez wycieczki kilkudniowe do Lichenia, Warszawy, a także
zagraniczne do Paryża, Włoch, Pragi i Budapesztu. Co roku przedstawicielki Zarządu
SEiR korzystały z kilkudniowego wyjazdu szkoleniowego do Jaszowca do Domu Nauczyciela.
Te wyjazdy turystyczne, kulturalne i szkoleniowe integrowały członków Zarządu,
zawiązywały się przyjaźnie i podnosił prestiż Oddziału. Każdy członek związku
mógł uzyskać bezpłatne porady prawne, ponieważ Zarząd zaangażował prawnika mecenasa
Czesława Małka, który raz w miesiącu udzielał porad w siedzibie Związku. W siedzibie
Związku odbywały się systematycznie szkolenia prezesów ognisk i łączników ze
szkół i placówek oświatowych. Na tę kadencję znów przypadła przykra zmiana siedziby
Oddziału. W 1997 roku w związku ze zmianą właściciela kamienicy i jej remontu
siedziba Oddziału z ul. Dworcowej 12 została przeniesiona na ul. Jagiellońską
15. Przeprowadzka wprowadziła trochę zamieszania, zmian organizacyjnych i wiele
pracy przy adaptacji nowych pomieszczeń. Wspólnymi siłami Zarządu wszystkie
trudności zostały pokonane.
Zbliżał się rok 1998 i wybory samorządowe. Zarząd Oddziału
udzielił poparcia kol. Sergiuszowi Karpińskiemu w wyborach na radnego do Sejmiku
Województwa Śląskiego. Dla Oddziału Bytomskiego i bytomskiej oświaty było to
wielkie wyzwanie. Można też powiedzieć, że cała kadencja 1994 - 1998 była wielkim
wyzwaniem i sprawdzianem dla Zarządu. Zarząd Oddziału ZNP poprzez swoje działania
sprawdził się i wykonał ogrom dobrej roboty dla swoich członków. W tym też czasie
nastąpiła częściowa zmiana nazwy Oddziału. Od 1998r nazwa brzmiała Zarząd Oddziału
ZNP w Bytomiu i Radzionkowie.
I znów odbyły się wybory do Zarządu Oddziału - 3 czerwca 1998r.
na Konferencji Delegatów Oddziału ZNP z Bytomia i Radzionkowa, która odbyła
się w Szkole Podstawowej nr 9 powołano Prezydium Zarządu Oddziału liczące 23
członków i Oddziałową Komisję Rewizyjną składającą się z 7 członków.
Prezesem Oddziału został wybrany kol. Sergiusz Karpiński a
wiceprezesami kol. kol.: Anna Cholewińska, Roman Jopa, Sekretarzem Zarządu Oddziału
została kol. Maria Szczembara. Do Prezydium Zarządu weszły również kol.kol.:
Teresa Lisiecka i Janina Szuberska oraz kol. Gabriela Wiaterek pełnomocnik Radzionkowa,
która potem objęła funkcję Sekretarza Zarządu.
Od wielu lat niezastąpiona kol. Eliza Auguściak prowadziła
biuro Zarządu oraz kasę i była podporą działalności Oddziału zwłaszcza w organizowaniu
spotkań, szkoleń czy spraw dotyczących modernizacji biura. Wspomagały ja kol.
Stefania Sobótko, odpowiedzialna za porządek i obsługę spotkań, oraz księgowa
Pani Lucyna Półkoszek.
Z satysfakcją należy odnotować, że z Oddziału Bytomskiego
(chyba jedynego w Polsce) dwóch przedstawicieli znalazło się w Zarządzie Głównym
ZNP. Byli to kol. kol.: Sergiusz Karpiński i Roman Jopa. Oddział Bytomski był
także dobrze postrzegany w Regionie Śląskim. Koledzy Sergiusz Karpiński i Roman
Jopa działali nadal aktywnie w strukturach Okręgu Śląskiego ZNP.
Także kol. Elżbieta Burliga została wybrana Przewodniczącą
Okręgowej Komisji Rewizyjnej a kol. Janina Szuberska była członkiem Zarządu
Okręgowej SEiR. Również kol. Irena Anczarska - Smandek aktywnie udzielała się
w Okręgowej Komisji Historycznej i Komitecie Redakcyjnym, wydawanej przez Okręg
- Encyklopedii ZNP woj. Śląskiego. W połowie kadencji ze względu na objęcie
stanowisk dyrektorów szkół odeszły z Zarządu dwie koleżanki, a kol. Roman Jopa
zrezygnował z wiceprezesa Zarządu Oddziału ze względu na objęcie funkcji Naczelnika
jednego z wydziałów w Urzędzie Miejskim w Bytomiu.
Oprócz statutowych Zarząd podejmował i rozwiązywał wiele istotnych
problemów dotyczących środowiska oświatowego, a to: układu zbiorowego pracy
dla pracowników nie będących nauczycielami, regulaminu wynagradzania dla nauczycieli,
strajku w sprawie nakładów na edukację, czy zasad udziału ZNP w procedurze awansu
zawodowego nauczycieli. Przeprowadzono liczne szkolenia dla przedstawicieli
szkół i placówek oświatowych na temat funkcjonowania Związku w tych placówkach.
W tym czasie liczebność członków Oddziału ulegała zmianom.
W 1998r. ilość członków w Oddziale wynosiła 1810 - ale w następnych
latach zmniejszała się, a to z tego powodu, że część związkowców z powiatu radzionkowskiego
odeszła do Oddziału ZNP w Tarnowskich Górach. Nie mniej od 2000r. systematycznie,
lecz powoli liczebność członków Oddziału Bytomskiego wzrosła. Na podstawie statutu
organizacji związkowej i obowiązujących przepisów prawa pracy Zarząd był partnerem
dla organów prowadzących szkoły: Miasta Bytomia, Miasta Radzionkowa, powiatu
tarnogórskiego, województwa śląskiego. Działania w tym zakresie były różnorakie
i Zarząd musiał się z tym uporać. Szczególnie spektakularne działania Oddziału
miały miejsce we współpracy z władzami Miasta Bytomia i Radzionkowa. Ważną rolę
odegrał Zarząd w kwestii zapobieżenia zwolnieniom grupowym czy likwidacji przedszkoli,
szkół i innych placówek. Działania te były bez rozgłosu i hałasu, ale w większości
skuteczne. Dzięki skuteczności działania Związku odstąpiono w Bytomiu od tzw.
"uśredniania" godzin ponadwymiarowych nauczycielom, uniknięto niemal całkowicie
zwolnień grupowych, bądź stosowania art. 20 Karty Nauczyciela. Utrzymano też
w Bytomiu technika, dające nie tylko wykształcenie średnie ale i zawodowe. Nie
było problemów z przebiegiem egzaminów dla nauczycieli kontraktowych a starających
się o awans na stopień nauczyciela mianowanego.
Przedstawiciele Zarządu zawsze uczestniczyli w konkursach
na stanowisko dyrektorów szkół i placówek, jak również w pracach komisji kwalifikacyjnych
i egzaminacyjnych decydujących o awansie zawodowym nauczycieli, broniąc członków
ZNP przed niechęcią niektórych ekspertów Kuratorium Oświaty. Sympatyczniej i
lepiej przebiegały prace w komisjach kwalifikacyjnych organizowanych przez Miasto
Bytom i Radzionków oraz dyrektorów szkół i placówek oświatowych a przykładem
tej dobrej współpracy był wybór społecznych inspektorów pracy. W tym trudnym
okresie do podstawowych zadań Związku należało udzielanie członkom ZNP pomocy
prawnej. Comiesięczne dyżury mecenasa Czesława Małka dawały członkom Związku
pozytywne skutki i pomoc w załatwianiu wielu spraw zawodowych i osobistych.
Przez wiele lat Zarząd Oddziału opiekował się Kasą Zapomogowo
- Pożyczkową. Od momentu przejścia pod opiekę w Zakładzie Placówek Oświatowych,
Oddział nadal wypełniał obowiązki względem tak potrzebnego stowarzyszenia i
aktywnie uczestniczył w Zarządzie PKP. Stałym przedstawicielem była kol. Janina
Lipko, zaś Przewodniczącym Zarządu PKZP kol. Marian Czarnota, zaś przewodniczącą
Komisji Rewizyjnej została kol. Małgorzata Ciemięga oraz kol. Eliza Auguściak.
Dzięki mediacji Oddziału zlikwidowano spory i zażegnano pewne nieprawidłowości.
Ważną sferą działalności Związku była współpraca z dyrektorami szkół i placówek
oświatowych szczególnie w przestrzeganiu społecznych zasad w gospodarowaniu
zakładowym funduszem świadczeń socjalnych. Zarząd starał się także bronić nauczycieli
ZNP a także mediować w sprawach udzielanych kar porządkowych przez rzecznika
dyscyplinarnego dla nauczycieli przy Wojewodzie Śląskim. Na bieżąco Zarząd opiniował
i uzgadniał różne regulaminy w szkołach i placówkach oświatowych. Załatwiono
w tej kadencji bardzo trudną i drażniącą sprawę dotyczącą członków ZNP z Oddziału
Bytomskiego zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez starostę
tarnogórskiego, oraz wiele spraw organizacyjnych dotyczących Radzionkowa jak
i niezdecydowanych grup członków Związku. W kadencji 1998 - 2002 nadal kontynuowano
wręczanie pamiątkowych zegarków jubilatom, a 14 wyróżniających się działaczy
otrzymało Złotą Odznakę ZNP. Szczególnie uroczyście obchodzono rocznice.
W 1999r. minęła 60 - ta rocznica utworzenia TON - u. W 2000r.
95 - rocznica powstania ZNP i 55 - rocznica Oddziału ZNP w Bytomiu. We wszystkich
tych obchodach Zarząd stanął na wysokości zadania przygotowując spotkania z
jubilatami, tradycyjnie nagradzając. Szczególnie podniosłe spotkanie Zarząd
zorganizował z nauczycielami tajnego nauczania, które zaszczycili władze Miasta
Bytomia i Radzionkowa.
Ważnym działaniem Zarządu było opracowanie i uchwalenie nowego
regulaminu zapomóg losowych, w których nie uznano tzw. kategorii "niskie
dochody", lecz skrajnie trudne sytuacje życiowe wynikające z przyczyn zdrowotnych
i wypadkowych. Siedziba Zarządu wzbogaciła się o nowe sprzęty biurowe, komputer,
drukarkę, skaner, małą kserokopiarkę, rzutnik i telefaks.
Dzięki wsparciu Zarządu Głównego w biurze został zainstalowany
drugi zestaw komputerowy, a drugą linię telefoniczną połączono z Internetem,
co umożliwiło sprawniejszy kontakt pomiędzy Oddziałem a "resztą świata".
W miarę możliwości finansowej i organizacyjnej Zarząd Oddziału prowadził działalność
kulturalną, turystyczną i oświatową. W pierwszych dwóch latach kadencji organizował
wczasy w Majdanie Sopockim i Lądku Zdroju. Biurokratyczna otoczka, VAT i inne
sprawy związane z płaceniem podatków z działalności turystycznej spowodowały,
że Zarząd postanowił ograniczyć te formy działalności w zamian za pośrednictwo
w kontaktach ze związkowymi agendami takimi jak: Ośrodki Usług Pedagogicznych
i Socjalnych ZNP i Logostourem. W tym okresie jedynymi formami działalności
turystycznej i kulturalnej organizowanej przez Zarząd Oddziału były wyjazdy
do krakowskich teatrów na spektakle teatralne, zwiedzanie zabytków i muzeów
w podwawelskim grodzie, a także wyjazdy do Cieszyna i przygranicznych miejscowości
w celach rekreacyjnych i zaopatrzeniowych. Wyjazdy te były częściowo finansowane
przez Zarząd Oddziału. Związek proponował całą gamę uczestnictwa w imprezach
wojewódzkich lub międzyoddziałowych dla swoich członków i ich rodzin o charakterze
kulturalnym, turystycznym i sportowym. Ograniczenia własne próbował rekompensować
rozwijaniem sfery oświatowej i wspólnie OUPiS ZNP w Katowicach zorganizował
dwa szkolenia nauczycieli kontraktowych ubiegających się o awans na stopień
nauczyciela mianowanego (nie tylko członków ZNP). Przeprowadzono także 13 seminariów
szkoleniowych dotyczących awansu nauczycieli, pośredniczono w sprzedaży broszur
i innych materiałów kursowych. Kupowano i przekazywano dla szkół i placówek
oświatowych "Śląski Głos Nauczycielski" - regionalne pisemko związkowe.
Opracowano również własne, oddziałowe pismo "Bytomski
Głos Nauczycielski", które co miesiąc przekazywano do placówek dla członków
Związku.
Te działania Zarządu stały się pewnego rodzaju magnesem przyciągającym
przeważnie młodych nauczycieli do ZNP. Niewątpliwie było to duże osiągnięcie
Zarządu Oddziału w kadencji z lat 1998 - 2002.
W kolejnej kadencji 2002 - 2006 do Zarządu Oddziału ZNP w
Bytomiu wybrano wielu nowych członków.
Na konferencji delegatów, która odbyła się w Zespole Szkół
Ogólnokształcących nr 2, Prezesem Oddziału został ponownie wybrany kol. Sergiusz
Karpiński, a Prezydium spośród siebie na Wiceprezesów Zarządu wybrało kol. kol.:
Anna Cholewińska, Jerzy Nowak, Gabriela Wiaterek, Sekretarzem Zarządu została
kol. Eliza Auguściak.
Na jesieni 2002r. w Prezydium Zarządu nastąpiły istotne zmiany.
Kol. Sergiusz Karpiński, jako radny Sejmiku Śląskiego został powołany na stanowisko
Wicemarszałka Województwa Śląskiego i z tej przyczyny zrezygnował z funkcji
Prezesa Oddziału. Za zasługi dla oddziału bytomskiego, Zarząd uchwałą nadał
koledze tytuł "Honorowego Prezesa Oddziału ZNP w Bytomiu i Radzionkowie".
Prezesem Oddziału ZNP w Bytomiu i Radzionkowie została wybrana
w grudniu 2002r. długoletnia działaczka związkowa kol. Anna Cholewińska.
Kontynuując tradycję Zarząd pod Jej pieczą organizuje spotkania
jubilatów związkowych, szkoli pracowników oświaty i członków ZNP, współpracuje
z okręgowymi i oddziałowymi Sekcjami.
Związek Nauczycielstwa Polskiego wkroczył w okres przygotowywania
się do obchodów wielkiego jubileuszu, 100 - lecia powstania. Oddział Bytomski
tak jak i inne Oddziały, oprócz swych stałych, codziennych działań na rzecz
członków włączył się intensywnie w przygotowania jubileuszowe. Na spotkaniach
Zarządu Oddziału zgłoszono różne propozycje. Z tych propozycji opracowano ramowy
plan obchodów możliwy do zrealizowania.
Pierwszą i konkretną propozycją było włączenie się Oddziału w zorganizowanie
rotacyjnej, historycznej wystawy z okazji 100 - lecia ZNP przez Zarząd Okręgu
Śląskiego ZNP w Pilaszkowie - miejscowości, w której z historycznego punktu
widzenia powstał zalążek Związku w 1905r. Oddział Bytomski przekazał na wystawę
21 pozycji ciekawych i wyjątkowych dokumentów i eksponatów oraz sztandar Oddziału.
Pozycje te uświetniły i wzbogaciły wystawę Zarządu Okręgu Śląskiego. Do planów
obchodów włączono opracowania, które będą zamieszczone w IV tomie Encyklopedii
ZNP województwa śląskiego, dalszych 12 biogramów związkowców zasłużonych dla
Oddziału, wspomnienia nauczycieli związkowców z lat okupacji, historia Ogniska
w Radzionkowie, rys historyczny SEiR przy Zarządzie Oddziału ZNP w Bytomiu oraz
opracowanie poświęcone działalności ZO ZNP w Bytomiu i Radzionkowie i ich Prezesów
w latach 1983 - 2003.
W planie uwzględniono specjalne jubileuszowe spotkanie i odznaczenia
zasłużonych członków Związku i pozostałych w Bytomiu TON - owców, wycieczki
do Pilaszkowa i Warszawy oraz inne o charakterze historycznym i rekreacyjnym,
oddziałową wystawę dokumentów i eksponatów. Spotkania z młodymi nauczycielami,
dziećmi, młodzieżą, władzami Okręgu ZNP, władzami miasta Bytomia i Radzionkowa
itp.
Na przestrzeni 20 lat osiągnięcia Oddziału Bytomskiego ZNP
są bardzo duże, tak dla środowiska nauczycielskiego jak i miasta Bytomia czy
województwa. Z tymi osiągnięciami i takim bagażem doświadczeń Zarząd Oddziału
ZNP w Bytomiu i Radzionkowie będzie świętował 100 - lecie Związku i rozpoczynał
nowe z nowymi problemami. W 2005r. wraz z obchodami 100 - lecia ZNP Oddział
Bytomski będzie także obchodził swój wielki jubileusz 60 - lecia powstania w
1945r. Z wielką starannością i zaangażowaniem Zarząd przygotowuje się do tego
jubileuszu. Oddział jest dumny z przebytych lat, z historii Oddziału, z byłych
i obecnych zasłużonych i szeregowych związkowców, którzy zawsze stali przy ZNP,
mimo wielu niesprzyjających okoliczności. Trzeba wierzyć, że Oddział Bytomski
będzie nadal tak skutecznie i pożytecznie działał, a ZNP należy życzyć następnych
100 - lat.
Na podstawie zebranych materiałów
Opracowała: Irena Anczarska-Smandek, Eliza Auguściak
|